Jesienią 1992 roku pracowałem w ciemni z oczekiwaniami wykraczającymi poza przeciętność. Po raz pierwszy naświetliłem i wywołałem zupełnie nowy film Ilford Delta 100 Professional i przygotowywałem się do wykonania powiększeń. Gdy odbitka stopniowo wyłaniała się na tacy wywoływacza w czerwonym świetle, zobaczyłem jakość obrazu, jakiej nigdy wcześniej nie doświadczyłem na filmie ISO 100.
Gran Canaria. Pentax 645Nii and Ilford Delta 100. ©Bjørn Joachimsen.
Powiększenie, które stworzyłem na papierze Ilford Multigrade 24x30cm z negatywu 24x36mm zadziwiło mnie. Ziarna były dosłownie niewidoczne, a ostrość była na zupełnie innym poziomie niż wszystko, co do tej pory widziałem na filmie ISO 100.
Po dziesięcioleciach zauważalnych, ale niewielkich innowacji w zakresie wywoływania filmów czarno-białych, w latach 1986-1992 nastąpił znaczący skok. To Kodak zapoczątkował tę nową erę w technologii filmowej, wprowadzając na rynek Kodak T-Max 100 i T-Max 400 w 1986 roku. Firma Ilford zareagowała wprowadzeniem na rynek filmu Delta 400 w 1990 roku, a następnie Delta 100 w 1992 roku. Kilka lat później, w 1998 roku, wprowadzono Ilford Delta 3200, w odpowiedzi na Kodak T-Max 3200, który był już dostępny na rynku.
Gran Canaria. Pentax 645Nii and Ilford Delta 100. Filtr czerwony 25. ©Bjørn Joachimsen.
Technologia Core-shell™
Główna różnica w tych nowych filmach polega na technologii ziarnistości. Ze względu na inną metodę produkcji, ziarna w Delta 100 i podobnych filmach przechwytują więcej światła w stosunku do ich wielkości. Oznacza to, że w praktyce film, pomimo ISO 100, daje ziarno i ostrość porównywalną z klasycznym filmem ISO 50. Ilford Photo nazywa tę technologię emulsji Core-shell™ . Jeśli chodzi o wyniki obrazu, ma on cechy bardzo podobne do filmów Kodak T-Max, chociaż technologie nie są identyczne.
Kluczowe cechy Ilford Delta 100
Ilford Delta 100 oferuje kilka zalet, które sprawiają, że jest to popularny wybór wśród fotografów:
- Drobne ziarno: Delta 100 jest znana z wyjątkowo drobnoziarnistej struktury, która pozwala na uzyskanie wysokiej jakości powiększeń i szczegółowych obrazów.
- Wysoka rozdzielczość: Film ma doskonałą ostrość i rozdzielczość szczegółów, dzięki czemu nadaje się do krajobrazów, portretów i wszelkich sytuacji, w których przejrzystość jest niezbędna. Rozdzielczość wynosi 160 lp/mm.
- Szeroki zakres ekspozycji: Ma dobrą szerokość geograficzną ekspozycji, co oznacza, że dobrze radzi sobie z prześwietleniami.
- Wszechstronność: Nadaje się do różnych stylów fotograficznych, w tym portretu, architektury i krajobrazu.
- Kompatybilność z różnymi wywoływaczami: Delta 100 może być przetwarzana w różnych wywoływaczach czarno-białych. Uzyskasz średni kontrast przy standardowym wywoływaniu w typowych wywoływaczach.
Færder National Park. Norway. Pentax 645N. Ilford Delta 100. ©Bjørn Joachimsen
Zastosowania
Ilford Delta 100 Professional ma wiele zastosowań i nadaje się przede wszystkim do sytuacji, w których fotografowi zależy na wysokiej rozdzielczości i ostrości. Ze względu na umiarkowaną czułość, podczas fotografowania często konieczne jest użycie statywu. Statyw będzie korzystny, aby w pełni wykorzystać wysoką rozdzielczość filmu. Osobiście używałem Delta 100 do różnych zastosowań fotograficznych, ale przede wszystkim do krajobrazów, architektury i portretów. Używałem go również do fotografii dokumentalnej, ale głównie w formacie 135 i przy świetle dziennym w miesiącach letnich. W fotografii krajobrazowej używałem głównie Delta 100 z aparatami średnioformatowymi i w formacie 120. Ta kombinacja daje zdumiewające rezultaty, a szczegóły na gotowych zdjęciach są niesamowite. Jest to dobry wybór, jeśli chcesz tworzyć duże powiększenia, a jednocześnie chcesz uzyskać fotograficzny wygląd, w którym ziarno jest bardzo dyskretne.
Słowiński National Park. Poland. Pentax 645. Ilford Delta 100. Red filter 25. ©Bjørn Joachimsen.
Korzystanie z filtrów optycznych
Delta 100 posiada standardową czułość spektralną, pozwalającą na osiągnięcie ekscytujących efektów poprzez zastosowanie żółtych, pomarańczowych lub czerwonych filtrów na obiektywie w fotografii krajobrazowej. Będzie to miało szczególnie wyraźny efekt podczas fotografowania pod czystym lub częściowo zachmurzonym niebem. W takich sytuacjach można zauważyć, że niebieskie niebo (i wszystkie inne niebieskie odcienie w scenie) jest renderowane z ciemniejszym odcieniem szarości niż w przypadku niefiltrowanej ekspozycji. W takich przypadkach zalecałbym użycie filtra pomarańczowego (22) lub czerwonego (25). Interesujące efekty można także uzyskać stosując zielony filtr podczas fotografowania liści. Wszystko, co zielone w scenie, będzie miało jaśniejszy odcień szarości niż w przypadku niefiltrowanej ekspozycji. Zdjęcia wykonane przy użyciu filtrów podczerwieni (o długości fali wyższej niż 650 nm) nie dają prawie żadnej ekspozycji na filmie i dlatego są nieodpowiednie.
Pamiętaj, że musisz dostosować ekspozycję podczas korzystania z filtrów, jeśli mierzysz światło za pomocą zewnętrznego światłomierza.
Ekspozycja i rozwój
Nominalna czułość (znana również jako "box speed") to, jak powszechnie wiadomo, ISO 100. Jednak w przypadku wielu wywoływaczy nie osiągniesz tej czułości, jeśli chcesz uzyskać dobre odwzorowanie szczegółów w cieniach. To, na jaką czułość ISO ustawisz światłomierz, zależy w dużej mierze od tego, jakiego wywoływacza zamierzasz użyć. Jest to oczywiście zależność, która dotyczy także wszystkich innych filmów czarno-białych. Jeśli używasz Ilfotec DD-X, powinieneś być w stanie osiągnąć bardzo dobre wyniki przy ekspozycji ISO 100. Można również z dobrym skutkiem przesuwać film, ale najlepiej nie wyżej niż do ISO 200. Podczas forsowania uzyskasz nieco mniej szczegółów w cieniach, ale w zamian uzyskasz wyższy kontrast w półcieniach i światłach. Jeśli użyjesz Ilfotec ID-11, uzyskasz ziarno i ostrość porównywalne z wynikami uzyskanymi przy użyciu DD-X, ale będziesz mieć niższą czułość, a także niższy kontrast w cieniach. Przy takim wywoływaczu korzystne byłoby naświetlanie przy ISO 64-80 lub nawet niższym. Ilfotec HC zapewni nieznacznie niższą czułość w porównaniu do DD-X.
Delta 100 i inne filmy z tej samej rodziny wymagają bardziej precyzyjnej ekspozycji i wywoływania, aby osiągnąć dobre wyniki w porównaniu do filmów z klasyczną technologią ziarna. Zakres ekspozycji jest nieco węższy niż w przypadku korzystania np. z filmu Ilford FP4+. W sytuacjach, w których jest to możliwe, zalecam użycie ręcznego światłomierza z pomiarem światła padającego w celu uzyskania prawidłowej ekspozycji.
Moim zdaniem Ilfotec DD-X jest najlepszym wywoływaczem dla Ilford Delta 100.
Arkusz danych technicznych (PDF) dla Ilford Delta 100 Professional można pobrać tutaj: https://www.ilfordphoto.com/amfile/file/download/file/3/product/679/
Kartę przetwarzania filmu (PDF) dla Ilford Delta 100 Professional można pobrać tutaj:
https://www.ilfordphoto.com/amfile/file/download/file/3/product/679/
Gran Canaria. Pentax 645Nii and Ilford Delta 100. NiSi ND 8 filter. ©Bjørn Joachimsen.
Fotografia z długim czasem naświetlania
Fotografowanie z długimi czasami otwarcia migawki może tworzyć fascynujące efekty i można to łatwo osiągnąć za pomocą Delta 100. Jednak wszystkie filmy fotograficzne mają "wbudowaną" odporność na nadmierną ekspozycję, która staje się zauważalna podczas długiego naświetlania. Ten "efekt długiej ekspozycji" jest często określany mianem błędu wzajemności lub efektem Schwarzschilda. Oznacza to, że podczas korzystania z długich czasów otwarcia migawki, zazwyczaj dłuższych niż 2 sekundy, należy dodać dodatkowy czas naświetlania, aby wynik był prawidłowy. Efekt długiej ekspozycji działa w ten sposób, że odchylenie wzrasta im dłuższy jest czas ekspozycji. Można skorzystać ze wzoru lub tabeli, aby obliczyć prawidłową ekspozycję w takich sytuacjach, ale najprostszą metodą jest wykonanie obliczeń za pomocą aplikacji Reciprocity Timer (iOS) lub podobnych aplikacji na smartfony.
Dostępne formaty
Ilford Delta 100 jest dostępny w kilku formatach, w tym:
- Format 135 (36 ekspozycji)
- Format 120 (średni format)
- 4x5 cali (film w arkuszu)
- 8x10 cali (folia w arkuszach)
- W ramach corocznej kampanii firmy Ilford Photo dotyczącej filmów ultra wielkoformatowych (ULF), film można również nabyć w formatach 5x7 cali, 16x20 cali, 11x14 cali, 8x20 cali i kilku innych.
Jeśli jeszcze nie wypróbowałeś Ilford Delta 100 Professional, polecam spróbować. Nie krępuj się używać swoich najostrzejszych obiektywów i statywu podczas fotografowania, aby w pełni wykorzystać unikalne cechy filmu.
Gran Canaria. Pentax 645Nii and Ilford Delta 100. ©Bjørn Joachimsen.
Zdjęcia i tekst: Bjørn Joachimsen, Homepage | Instagram | Facebook | Focus Nordic ambassador
